Donanım, bir elektronik aleti oluşturan tüm parçalara verilen isimdir. Bilgisayar donanımı ise; programlanarak komutları işlemek ve geliştirmek için kullanılan fiziki bileşendir. Bir bilgisayarda bulunan unsurların tamamına donanım denir. Bilgisayarda iç donanım ve dış donanım olmak üzere iki çeşit donanım vardır. İç donanım, bir donanım parçasının başka bir donanım parçasının içine yerleştirilmesine denir. Dış donanım ise, bağımsız bir kasa içinde bulunan ve bir başka kasaya bağlı olmayan donanımlara verilen isimdir. Dış donanıma verilebilecek en güzel örnek USB belleklerdir. Aynı zamanda donanımları giriş ve çıkış olarak sınıflandırmakta mümkündür. Eğer donanım dış ortamdan bilgisayarın içine veri aktarmak amacıyla kullanılıyor ise giriş donanımı, bilgisayardan dış ortama veri aktarmak için kullanılıyor ise çıkış donanımı olarak adlandırılır.

Bilgisayarda Bulunan Donanım Aygıtları

1. Ana Kart (MotherBoard)
2. İşlemci (Central Proccess Unit)
3. RAM (Random Access Memory)
4. Ekran Kartı (Graphic Card)
5. Sabit Disk (Hard Disk)
6. Klavye
7. Mouse
8. Hoparlör (Ses aygıtı)
9. Yazıcı - Tarayıcı
10. Joystick

Ana Kart (MotherBoard)

Üzerinde yonga setleri ve veri yolları barındıran, diğer donanımların birbiri ile iletişimini ve uyum içinde çalışmasını sağlayan temel donanım birimidir.

Anakartın Temel Görevleri

• Diğer bileşenlerle iletişim sağlar
• Veri transferini sağlar
• Diğer donanım parçalarına güç dağıtımını sağlar
• Giriş-çıkış aygıtlarını kontrol eder

İşlemci (CPU)

İşlemci, bilgisayarların ve diğer elektronik cihazların temel bileşenlerinden biridir ve genellikle merkezi işlem birimi (CPU) olarak da adlandırılır. İşlemci, bilgisayarın temel işlemlerini gerçekleştiren, verileri işleyen ve komutları yürüten bir mikroçip veya mikroişlemci içerir. İşlemci, bilgisayarın tüm diğer bileşenleriyle iletişim kurarak programların çalışmasını sağlar.

İşlemcinin Temel Görevleri

• Veri İşleme: İşlemci, verileri alır, işler ve sonuçları oluşturur. Bu, matematiksel işlemleri, mantıksal kararları ve diğer hesaplama görevlerini içerir.
• Komut Yürütme: İşlemci, bilgisayar programlarının veya işletim sistemi komutlarının talimatlarını sırasıyla yürütür. Bu, programların çalışmasını ve bilgisayarın istenilen işlevleri yerine getirmesini sağlar.
• Bellek Yönetimi: İşlemci, bilgisayarın belleğini yönetir. Bellekten veri okur, veriyi belleğe yazar ve bellek içinde veriyi taşır.
• Giriş/Çıkış Yönetimi: İşlemci, giriş/çıkış (I/O) cihazlarıyla iletişim kurar. Bu, klavye, fare, monitör, disk sürücüleri ve diğer harici aygıtlarla veri alışverişi yapmayı içerir.

Modern işlemciler yüksek hızda çalışabilen ve karmaşık hesaplama işlemleri gerçekleştirebilen çok sayıda transistör içerir. İşlemcilerin performansı, hızı (genellikle gigahertz cinsinden ifade edilir), çekirdek sayısı ve işlemci mimarisi gibi faktörlere bağlıdır. Ayrıca, enerji verimliliği, işlemci soğutma gereksinimleri ve güvenlik özellikleri gibi diğer faktörler de önemlidir. İşlemci, bilgisayarın performansını büyük ölçüde etkileyen bir bileşen olduğundan, kullanıcıların ihtiyaçlarına ve kullanım senaryolarına uygun bir işlemci seçmeleri önemlidir.

RAM (Random Access Memory)

RAM (Random Access Memory), bilgisayarların geçici verileri depolamak ve işlem sırasında kullanmak için kullandığı bir tür bilgisayar belleğidir. RAM, bilgisayarın anlık olarak çalışan programlar, veriler ve işlem verilerini sakladığı bir hafıza türüdür. RAM, bilgisayarın işlem hızını artırır ve daha fazla uygulama veya görevi aynı anda çalıştırma yeteneğini sağlar.

RAMin Temel Görevleri

• Geçici Depolama: RAM, geçici bir bellek türüdür ve bilgisayar kapandığında içindeki veriler silinir. Bilgisayar açıldığında veya bir uygulama çalıştırıldığında RAM, bu uygulamanın veya işletim sisteminin ihtiyaç duyduğu verileri ve kodları hızlı bir şekilde yükler.
• Hızlı Erişim: RAM, diğer depolama aygıtlarına göre çok daha hızlıdır. Bu nedenle, işlemci verilere RAM'den hızlı bir şekilde erişebilir, bu da bilgisayarın genel performansını artırır.
• Çok Görev Yeteneği: RAM, bir bilgisayarın aynı anda birden fazla uygulama veya görevi çalıştırabilmesini sağlar. Daha fazla RAM, aynı anda daha fazla uygulama veya büyük dosyalarla çalışmayı kolaylaştırır.
• Boyut ve Kapasite: RAM, bir bilgisayarın anakartında bulunan yongalar halinde gelir. RAM'in boyutu ve kapasitesi, bir bilgisayarın ne kadar çok veriyi aynı anda işleyebileceğini belirler. Genellikle gigabayt (GB) cinsinden ölçülür ve modern bilgisayarlar genellikle 4 GB'dan başlayarak 16 GB, 32 GB veya daha fazlasına kadar RAM içerebilir.
• DDR Teknolojisi: RAM genellikle DDR (Double Data Rate) teknolojisiyle tanımlanır. DDR RAM, veri iletim hızını artırmak için verileri hem yükselen hem de düşen kenarları kullanır. Örneğin, DDR3 veya DDR4 gibi RAM türleri mevcuttur.

RAM, bilgisayarın hız ve çok görev yetenekleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. İhtiyacınıza bağlı olarak, bilgisayarınızın RAM miktarını artırarak performansı artırabilirsiniz. Özellikle oyun oynamak, video düzenlemek veya büyük veri işlemek gibi yoğun işlemler için daha fazla RAM önerilir.

Ekran Kartı (GPU)

Ekran kartı, bilgisayarların ve diğer görsel işlem gereksinimlerini karşılayan bir donanım bileşenidir. Aynı zamanda grafik kartı veya video kartı olarak da bilinir. Ekran kartının temel görevi, bilgisayarın görüntü işleme yeteneklerini artırmak ve görüntüleri monitörünüze veya başka bir görüntüleme cihazına iletmektir.

Ekran Kartının Temel Görevleri

• Görüntü İşleme: Ekran kartı, bilgisayarın ana işlemcisinden bağımsız olarak grafik verilerini işler. Bu, oyunlar, video düzenleme, 3D modelleme ve diğer grafik yoğun uygulamalar için daha yüksek performans ve hız sağlar.
• Monitör Çıkışı: Ekran kartı, bilgisayarın görüntülerini monitöre veya diğer görsel cihazlara gönderir. Bu, kullanıcıların bilgisayarlarında görsel içerikleri görüntülemelerini sağlar.
• GPU (Grafik İşlem Birimi): Ekran kartlarının içinde bulunan GPU, grafik hesaplamalarını hızlı bir şekilde gerçekleştirmek için tasarlanmış bir işlemci türüdür. GPU, grafik işleme konusunda ana işlemciden (CPU) daha özelleştirilmiş ve hızlıdır.
• VRAM (Video RAM): Ekran kartlarında bulunan VRAM, grafik verilerini depolamak ve işlemek için kullanılır. Daha yüksek VRAM miktarı, daha yüksek çözünürlüklü görüntüleri ve daha büyük grafik dosyalarını işlemek için daha fazla alan sağlar.
• 3D Grafik Hızlandırma: Ekran kartları, 3D grafikleri hızlandırmak için özel olarak tasarlanmıştır. Bu nedenle, oyunlar ve 3D uygulamalar daha pürüzsüz bir şekilde çalışır.
• Çoklu Ekran Desteği: Birçok ekran kartı, birden fazla monitörü destekler, bu da çoklu ekran kurulumlarına izin verir. Bu özellik, iş yükünü artırabilir veya çoklu görev yapmayı kolaylaştırabilir.

Ekran kartlarının performansı, GPU'nun gücü, VRAM miktarı ve diğer özelliklerine bağlıdır. Oyun oynamak, video düzenlemek, 3D modelleme yapmak gibi grafik yoğun görevler için daha yüksek performanslı ve özellikli ekran kartları gerekebilir. Ancak, sadece ofis işleri veya temel bilgisayar kullanımı için daha düşük seviyeli bir ekran kartı yeterli olabilir. Bilgisayarın kullanım senaryosuna ve gereksinimlerine bağlı olarak doğru ekran kartını seçmek önemlidir.

Sabit Disk (HDD - SSD)

Sabit disk (Hard Disk Drive - HDD), bilgisayarlar ve diğer dijital cihazlar için veri depolamak amacıyla kullanılan bir veri depolama cihazıdır. Sabit diskler, bilgisayarların işletim sistemi, programlar, belgeler, fotoğraflar, videolar ve diğer verileri saklamak için kullanılır.

Sabit Diskin Temel Görevleri

• Veri Depolama: Sabit diskler, büyük miktarlarda veriyi kalıcı olarak saklamak için kullanılır. Bu, işletim sistemi dosyaları, uygulamalar, medya dosyaları, belgeler ve daha fazlasını içerir.
• Dönme Hızı: HDD'ler, içlerinde dönen manyetik kaplamalı disklerden oluşur. Dönme hızı, sabit diskin performansını etkiler. Daha yüksek dönme hızı, daha hızlı okuma ve yazma işlemleri anlamına gelir.
• Kapasite: Sabit diskler farklı kapasitelerde gelir ve genellikle terabayt (TB) veya gigabayt (GB) cinsinden ifade edilir. Modern sabit diskler çok büyük kapasiteler sunabilir.
• Hız: Sabit disklerin hızı, dönme hızı ve erişim süreleri gibi faktörlere bağlıdır. Ancak SSD (Katı Hal Sürücü) gibi diğer veri depolama teknolojilerine göre daha yavaşdır.
• Mekanik Yapı: HDD'ler, içlerinde dönen bir disk (plaka), okuma/yazma kolları ve manyetik kaplama içeren mekanik bir yapıya sahiptir. Bu mekanik yapının hareketli olması, HDD'lerin daha dayanıklı olmalarına rağmen fiziksel darbelere karşı hassas olmalarına neden olur.
• Veri Erişimi: HDD'ler, manyetik bir kafa kullanarak verilere erişir. Bu baş, plakaların üzerinde dönerek verileri okur veya yazar. Bu işlem daha yavaş olduğundan, sabit diskler genellikle SSD'lere (Katı Hal Sürücüler) göre daha yavaş tepki verir.

Sabit diskler, özellikle büyük depolama kapasitesi gerektiren uygulamalarda hala yaygın olarak kullanılır. Bununla birlikte, SSD'ler, daha hızlı erişim süreleri ve daha yüksek performans sunan bir alternatif olarak giderek daha popüler hale gelmiştir. Özellikle dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü bilgisayarlar arasında, SSD'ler daha hızlı açılış süreleri ve uygulama yüklemeleri sunar.

Klavye (Keyboard)

Klavye, bilgisayarlar, yazı makineleri ve diğer dijital cihazlarda metin ve komut girişi için kullanılan bir giriş cihazıdır. Klavyeler, kullanıcıların harf, rakam, sembol ve işlev tuşlarına basarak metin yazmasını ve komutları girmesini sağlar. Modern klavyeler, genellikle QWERTY düzeni olarak bilinen standart bir düzeni kullanır, ancak farklı diller ve ülkeler için farklı düzenlere sahip klavyeler de mevcuttur.

Klavyenin Temel Görevleri

• Tuşlar: Klavyeler, bir dizi tuştan oluşur. Bu tuşlar harf, rakam, sembol, işlev ve özel tuşları içerir. Tuşlara basarak karakterleri veya komutları bilgisayara girebilirsiniz.
• Düzenler: QWERTY düzeni, en yaygın olarak kullanılan klavye düzenidir ve İngilizce metni yazmak için tasarlanmıştır. Ancak, farklı diller ve bölgeler için QWERTZ, AZERTY ve daha fazla düzenler bulunur.
• İşlev Tuşları: Klavyeler, işlev tuşları olarak bilinen tuşlar içerir. Bu tuşlar, belirli işlevleri gerçekleştirmek için kullanılır, örneğin bilgisayarı kapatma, ekran parlaklığını ayarlama veya medya oynatma kontrolleri gibi.
• Başlatma Tuşları: Bazı klavyeler özel başlatma tuşlarına sahiptir. Bu tuşlar, belirli uygulamaları veya işlevleri hızla başlatmak için kullanılır.
• Kablosuz ve Kablolu: Klavyeler, kablosuz (Bluetooth veya radyo frekansıyla bağlanan) veya kabloluyken (USB veya PS/2 gibi bağlantılarla bağlanan) farklı bağlantı türlerine sahip olabilir.
• Ergonomi: Bazı klavyeler ergonomik tasarımlara sahiptir, bu da kullanıcının daha uzun süre klavye kullanırken daha rahat olmasını sağlar.
• Taşınabilir Klavyeler: Dizüstü bilgisayarlar ve tabletler için tasarlanmış taşınabilir klavyeler, kompakt bir tasarıma sahiptir ve taşıması kolaydır.

Klavyeler, bilgisayar kullanımının temel bir bileşeni olup, metin yazma, veri girişi, web gezinme, oyun oynama ve daha birçok işlevi gerçekleştirmek için kullanılır. Klavyelerin standart QWERTY düzeni, çok sayıda dil ve uygulama için uygun bir seçenek sunar, bu nedenle dünya genelinde yaygın olarak kullanılır.

Mouse

Mouse, bilgisayarlar ve diğer dijital cihazlar için kullanılan bir giriş cihazıdır. Mouse, kullanıcının bilgisayar ekranındaki görsel arayüzdeki nesneleri işaretlemesini, seçmesini ve bu nesnelerle etkileşimde bulunmasını sağlar. Temel olarak bir fare gibi davranan bu cihaz, bilgisayar kullanımını daha kolay ve verimli hale getirir.

Mouse Temel Görevleri

• İzleme Sistemi: Geleneksel bir fare, alt yüzeyinde bir izleme sensörü veya topu bulunur. Bu sensör veya top, fareyi hareket ettirdiğinizde, bilgisayarın bu hareketi algılamasını sağlar. Modern farelerde ise bu izleme işlemi lazer veya optik sensörlerle yapılır.
• Tuşlar: Fare üzerinde bir veya daha fazla tuş bulunur. Standart bir fare, sol tıklama, sağ tıklama ve orta tıklama yeteneklerine sahiptir. İlave tuşlar, fareyi özelleştirmek ve belirli işlevleri hızlıca gerçekleştirmek için kullanılır.
• Kaydırma Tekerleği: Çoğu fare, bir kaydırma tekerleği içerir. Bu tekerlek, belgeleri ve web sayfalarını yukarı veya aşağı kaydırmak için kullanılır.
• Kablolu veya Kablosuz Bağlantı: Fareler, kablolu (USB veya PS/2 gibi bağlantılarla) veya kablosuz (Bluetooth veya radyo frekansıyla bağlantı) olarak mevcuttur. Kablosuz fareler, kullanıcılara daha fazla hareket özgürlüğü sağlar.
• Ergonomik Tasarım: Bazı fareler, kullanıcıların daha uzun süre rahat bir şekilde kullanabilmesi için ergonomik olarak tasarlanmıştır.
• Optik ve Lazer Fareler: Optik fareler, LED ışık kaynağı kullanarak yüzeyin üzerindeki desenleri algılar ve izler. Lazer fareler ise lazer ışığı kullanarak daha hassas ve düzgün izleme sağlar.

Mouse, bilgisayarların grafiksel kullanıcı arayüzlerini, web sayfalarını, oyunları ve diğer uygulamaları daha kolay ve etkili bir şekilde kullanmanıza yardımcı olur. Kullanıcılar fareyi bilgisayar ekranında gezdirerek, nesneleri seçebilir, dosyaları sürükleyebilir, web sayfalarında gezinebilir ve daha birçok işlemi gerçekleştirebilirler. Mouse, bilgisayarların yanı sıra dizüstü bilgisayarlar, tabletler ve diğer taşınabilir cihazlarla da uyumlu olan taşınabilir farelerle de kullanılabilir.

Hoparlör

Hoparlör, elektrik sinyallerini ses dalgalarına çeviren ve sesleri dinlememizi veya duymamızı sağlayan bir ses çıkış cihazıdır. Hoparlörler, birçok farklı boyutta, tasarımda ve ses kalitesinde gelir ve genellikle müzik çalma cihazları, televizyonlar, bilgisayarlar, cep telefonları ve diğer sesli cihazlarda kullanılır.

Hoparlörün Temel Görevleri

• Ses Sinyali Girişi: Ses sinyali, bir elektronik kaynaktan (örneğin, bir müzik çalar, televizyon veya bilgisayar) hoparlöre iletilir. Bu ses sinyali, elektrik sinyali olarak hoparlörün içine gelir.
• Elektrik Akımı ve Manyetik Alan: Hoparlörün içinde, elektrik sinyali hoparlörün manyetik bir alana sahip olan bir bobin (genellikle bir ses bobini) etrafından geçirilir. Bu elektrik akımı, manyetik alanda bir değişikliğe neden olur.
• Manyetik Alandaki Değişiklik: Elektrik akımının geçişi sırasında bobin, manyetik alan içinde bir değişiklik yaratır. Bu değişiklik, bobin ve hoparlörün manyetik parçaları arasında bir etkileşime yol açar.
• Ses Dalgalarının Oluşumu: Manyetik etkileşim, hoparlörün bir koni veya diyafram adı verilen esnek bir yüzeyini hareket ettirir. Bu hareket, hava basınç dalgalanmalarına neden olur ve ses dalgalarını oluşturur.
• Ses Çıkışı: Oluşan ses dalgaları hoparlörün önünden yayılır ve duyulabilir sesler olarak algılanır. İnsan kulakları, bu ses dalgalarını algılar ve duyulur sesler olarak yorumlar.

Hoparlörlerin tasarımı ve kalitesi, ses kalitesini büyük ölçüde etkiler. Yüksek kaliteli hoparlörler, daha net ve zengin bir ses üretebilirken, daha düşük kaliteli hoparlörler seslerde bozulmalar ve kalite kaybına neden olabilir. Bu nedenle, ses sistemleri seçerken veya hoparlör satın alırken ses kalitesi ve tasarım önemli bir faktördür. Hoparlörler, ev eğlence sistemlerinden stüdyo monitörlerine kadar çeşitli uygulamalarda kullanılır ve sesi dengeli bir şekilde iletmek için tasarlanmış farklı tipleri vardır.

Yazıcı ve Tarayıcı

Yazıcı ve tarayıcı, bilgisayarlar ve diğer dijital cihazlarla belge ve görüntü işleme işlevleri için kullanılan iki farklı cihazdır. Her iki cihaz da ofislerde, evlerde ve işyerlerinde sıkça kullanılır ve belgelerin veya görüntülerin dijital veya fiziksel biçimlerini işlemenizi sağlar. İşte yazıcı ve tarayıcıların temel tanımları:

1. Yazıcı (Printer)

   Yazıcı, bilgisayar veya diğer elektronik cihazlardan gelen dijital belgeleri veya görüntüleri kağıt veya başka bir medya türüne basan bir çıktı cihazıdır. Yazıcılar, metin, grafik, fotoğraf ve daha fazlasını çıkarabilirler. Bir yazıcının türü, çıktı türüne, hızına ve diğer özelliklerine bağlı olarak değişebilir. En yaygın kullanılan yazıcı türleri şunlardır:

   • Lazer Yazıcılar: Hızlı ve yüksek kaliteli metin baskısı yapabilen yazıcılar. Genellikle ofislerde tercih edilir.
   • Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar: Evlerde ve ofislerde kullanılan ekonomik yazıcılar. Renkli baskı yapabilirler.
   • Nokta Vuruşlu Yazıcılar: Özellikle belirli endüstriyel uygulamalarda kullanılan dayanıklı yazıcılar.
   • Termal Yazıcılar: Etiket ve fiş yazdırma işlemlerinde kullanılır.
2. Tarayıcı (Scanner)

   Tarayıcı, kağıt belgeleri veya diğer fiziksel nesneleri dijital verilere dönüştüren bir giriş cihazıdır. Tarayıcılar, belge tarama, fotoğraf ve resim tarama gibi işlevlere sahiptirler. Tarayıcılar, tarama işlemi sırasında nesnenin veya belgenin yüzeyini inceleyerek, piksellerden oluşan bir dijital görüntü oluştururlar. Bu dijital görüntü daha sonra bilgisayar veya başka bir depolama cihazına kaydedilir. Tarayıcılar, belgeleri elektronik formata dönüştürmek, fotoğrafları dijitalleştirmek veya resimleri düzenlemek için kullanılır.

   • Flatbed Tarayıcılar: Bir cam yüzey üzerine yerleştirilen nesneleri tarayabilen tarayıcılar. Kitaplar, belgeler ve fotoğraflar gibi düz nesneleri taramak için kullanılırlar.
   • ADF (Automatic Document Feeder) Tarayıcılar: Birden fazla sayfa belgeyi otomatik olarak taramak için kullanılan tarayıcılar. Genellikle çok sayfalı belgeleri hızlıca taramak için ofislerde kullanılırlar.
   • El Tarayıcıları (Handheld Scanner): Taşınabilir tarayıcılar, nesnelerin veya belgelerin üzerinde gezdirilerek taranmasını sağlar. Genellikle seyahat eden profesyoneller veya saha çalışanları tarafından kullanılır.

Yazıcılar ve tarayıcılar, dijital belge işleme ve veri yönetimi için vazgeçilmez araçlardır. Bir yazıcı, bilgisayarınızdaki veya başka bir dijital cihazdaki içeriği kağıda aktarmanızı sağlar, tarayıcı ise fiziksel belgeleri veya nesneleri dijital verilere dönüştürmenize yardımcı olur. Her iki cihaz da veri paylaşımını ve saklamayı kolaylaştırır, veri yönetimini geliştirir ve iş süreçlerini hızlandırır.

Joystick

Joystick, video oyunları ve simülasyon oyunları gibi bilgisayar oyunları için kullanılan bir giriş cihazıdır. Joystick, oyuncuların oyun karakterini veya uygulamanın bir yönünü kontrol etmelerine yardımcı olur. Genellikle bir sap, bir veya daha fazla düğme ve hareket etme yeteneği içerir.

Joystick Temel Görevleri

• Sap veya Kolu: Joystick, genellikle bir sap veya kol içerir. Oyuncu, bu sapı veya kolu hareket ettirerek oyun karakterini yönlendirir. Joystick'in hareketi, ekranın veya oyunun içeriğine bağlı olarak çeşitli hareketlere dönüştürülür.
• Düğmeler: Joystick, üzerinde bir veya daha fazla düğme bulundurabilir. Bu düğmeler, oyun içindeki farklı işlevleri gerçekleştirmek için kullanılır. Örneğin, ateş etmek, zıplamak veya özel yetenekleri kullanmak için düğmeler kullanılabilir.
• Hareket Sensörleri: Bazı modern joystickler, hareket algılama yetenekleri içerir. Hareket sensörleri, joystick'i hareket ettirmeniz yeterli olduğunda karakterinizi veya nesneleri kontrol etmenize olanak tanı
• Düğme Dizilimi: Joysticklerde düğmelerin düzeni ve sayısı cihaza bağlı olarak değişebilir. Genellikle bir ana düğme ve ek işlev düğmeleri bulunur.

Joystickler, özellikle uçuş simülasyonları, yarış oyunları, dövüş oyunları ve aksiyon oyunları gibi oyun türlerinde kullanılır. Ayrıca, bazı endüstriyel ve ticari uygulamalarda, drone kontrolü, radyo telemetri ve benzeri alanlarda da kullanılırlar.

Joystickler, oyun deneyimini daha gerçekçi hale getirmek ve oyun kontrolünü kolaylaştırmak için kullanılan popüler bir oyun giriş cihazıdır. Yüksek kaliteli joystickler, daha fazla kontrol ve hassasiyet sunabilir, bu nedenle oyun tutkunları ve profesyonel kullanıcılar için tercih edilen bir seçenek olabilir.